Ciekawostki
Akcesoria dla jeża pigmejskiego
Większość zabawek dla jeży pigmejskich jesteśmy wstanie zrobić sami. Na poniższej liście są zabawki dla jeża pigmejskiego, które najbardziej spodobały się naszym milusińskim:
- Tutka (rolka) od papieru toaletowego – to jest chyba najbardziej ulubiona zabawka jeży pigmejskich (Atelerix albiventris) – przynajmniej tych naszych. Wszystkie nasze jeże bawiły się rolkami bez zbędnego „szkolenia” i naszej interwencji. Jeżyki (panowie) głównie wykorzystują rolkę w formie „lufy od czołu”, którą zakładają sobie na ryjek i biegają po całym pokoju. Natomiast jeżynki (panie) skaczą od boku na rolkę i toczą ją po całym pokoju. UWAGA !!! Ten rodzaj zabawy może odbywać się wyłącznie pod nadzorem opiekuna, ponieważ z całą pewnością niekontrolowana zabawa doprowadzi do utknięcia jeża w tutce. Radą na to może być (i powinno) jej rozcięcie tak jak na zdjęciu poniżej.
- Duży karton ze styropianem / papierem pozostałym po przesyłce – jakiś czas temu zamówiliśmy przez Internet duży fotel do komputera, który przyszedł w olbrzymim kartonie. Fotel był dobrze zapakowany w styropian, folie i papier. Wszystko to wrzuciliśmy w karton po fotelu.
Nie tylko my cieszyliśmy się z nowego zakupu. Przez kolejne dni nasze jeże buszowały w sieci labiryntów utworzonych w kartonie przez materiały opakowaniowe. Co prawda po kilku dniach musieliśmy się pozbyć „placu” ze względu na to, że niektóre jeżyki załatwiły tam swoją potrzebę (chyba ze szczęścia). - Sznurek z piłeczką na końcu – piłeczkę możesz wykonać nawet ze zużytej reklamówki (zemnij ją w owalną formę) oklejonej taśmą klejącą. Wykorzystać możesz również piłeczkę pingpongową, ważne żeby ten przedmiot był lekki i nie był twardy. Piłeczkę za pomocą sznurka przyczep do krzesła, mebla etc. Tak, aby wisiała kilka centymetrów od ziemi (w zasięgu jeża). Postaraj się pokazać swojemu pupilowi jak to działa.
Więcej o wyposażeniu dla jeża pigmejskiego znajdziesz w artykule Terrarium dla jeża pigmejskiego – co warto wiedzieć
Mnóstwo ciekawych zabawek, tuneli i akcesoriów do rozrywki dla jeży pigmejskich znajdziecie w sklepie:
AnimalArt (Kategoria: Rozrywka)
Jeż pigmejski w naturze – zachowanie
Jeże pigmejskie są stworzeniami prowadzącymi nocny tryb życia. W naturze dzień spędzają w schronieniu, nocami natomiast przemierzają duże odległości celem poszukiwania pożywienia lub partnera. Są to zwierzęta prowadzące samotniczy tryb życia i trzymają się od siebie na odległość. W pary łączą się wyłącznie w celach rozrodczych. Samiec nie uczestniczy w wychowaniu małych jeży. Szczególnie samce unikają kontaktu ze sobą, podczas którego może dojść do walki. Również samica wychowująca małe jeże może zachować się agresywnie względem innych jeży.
Zmysły
Jeże pigmejskie posiadają doskonale rozwinięty zmysł węchu i zapachu co pozwala im na nocne poszukiwania pokarmu. Zauważyć możemy, że ze względu na tryb życia jeża te dwa zmysły mocno zyskały kosztem wzroku. W naturze odżywają się wszelkiego rodzaju owadami, pająkami, ślimakami, także drobnymi kręgowcami (małe gryzonie, płazy, gady, ptaki i ich jaja) i w mniejszym stopniu pokarmem roślinnym (owoce, nasiona, korzenie) i grzybami. Tu zwrócić musimy uwagę na dużą odporność tych stworzeń na jad. Pozwala im to na polowanie na takie zwierzęta jak węże czy skorpiony.
W przypadku kiedy jeż przestraszy się, natychmiastowo zwijają się w kulkę nie pozostawiając dostępu do miękkiego podbrzusza. Stroszy kolce, głośno fuczy i wykonuje gwałtowne ruchy na boki starając się odstraszyć potencjalne niebezpieczeństwo.
Często zwijanie się w kulkę i fuczenie wiąże się również z przechodzeniem quillingu. Więcej w tym artykule: Quilling czyli gubienie kolców.
Zbieranie zapachów
Nietypowe dla tych zwierząt jest zjawisko zbierania zapachów z otoczenia. Kiedy jeż pigmejski ma kontakt z przedmiotem o nowym zapachu, liże go, a następnie wykręca swoje ciało i zaczyna toczyć niewielkie ilości pienistej śliny na swój grzbiet – następnie rozprowadza ją za pomocą długiego języka. Specjaliści spierają się co do genezy działania tego mechanizmu. Najbardziej prawdopodobnym wydaje się być, że jeże pigmejskie starają się zebrać na sobie zapachy otoczenia, aby nocą gdy polegają tylko na zapachu i słuchu być lepiej zakamuflowanym.
W przypadku niekorzystnych warunków środowiskowych, gdy temperatura na stałe spada poniżej 20ºC lub wzrasta powyżej 30ºC jeż pigmejski może zapaść w swojego rodzaju sen zimowy. Sen zimowy dla jeża pigmejskiego to nic innego jak wstrzymanie procesów życiowych. W wielu przypadkach proces ten jest już nieodwracalny.
Wygląd jeża pigmejskiego
Kształt jeża pigmejskiego (Atelerix albiventris) przypomina niecko kroplę wody, gdzie wierzchołek kropli jest po stronie nosa, a końcu po stronie ogonowej. Dlatego swoją budową ciała jeż pigmejski przypomina niecko kolczastą świnkę morską (Kawia domowa), przy czym posiada bardziej szpiczasty ryjek. Osiąga długość ciała 15-25 cm przy wadze 350-700 g. Samice przeważnie są trochę większe od samców.
O naturalnym otoczeniu jeża pigmejskiego przeczytacie w tym artykule Jeż pigmejski w naturze.
Kończyny jeża pigmejskiego
Jeże pigmejskie posiadają stosunkowo krótkie kończyny względem wielkości całego ciała. Mimo to stworzenia te zachęcone do zabawy i eksploracji potrafią bardzo szybko biegać. Jeż pigmejski (Atelerix albiventris) posiada różną ilość palców u przednich i tylnych łap. Przednie łapy zakończone są pięcioma palcami, a tylne czterema. Ryjek jeża przypomina stożek z czarnym nosem na końcu. Szczęka jest dłuższa od żuchwy, przez co przednie zęby szczęki są widoczne patrząc od dołu, nawet przy zamkniętej paszczy. Jeż pigmejski ma lekko wyłupiaste, czarne i okrągłe oczy, a uszy dość duże i zaokrąglone. Na końcu ciała jeże posiadają bardzo króciutki ogonek – około 1-2 cm. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt, że budowa ciała jeża (i ich upór) pozwala im się wciskać w otwory pozornie mniejsze od ich ciała.
Płaszcz z igłami
Cały grzbiet jeża pokryty jest igłami, którymi dzięki rozbudowanym mięśniom grzbietowym potrafią poruszać. Skóra wraz z igłami na grzbiecie tworzy dla jeża swoisty worek, w który chowa się gdy jest przestraszony. Łącznie jeż pigmejski posiada od 5 do 7 tysięcy kolców. Kolce mają różną barwę i zależne są od umaszczenia jeża. Od spodu (brzuch) jeż ma bardzo miłą i puszystą sierść.
Obecnie istnieje bardzo wiele odmian barwnych jeży pigmejskich od albinosów aż po pinto. Po urodzeniu nie można ostatecznie stwierdzić jakie umaszczenie przyjmie dany jeż, ponieważ w fazie początkowego wzrostu może to ulec zmianie. Możemy być pewni ubarwienia młodego jeża pigmejskiego po około 8-10 tygodniach od urodzenia.
Hodowla jeża pigmejskiego na podłodze
Zazwyczaj jeże pigmejskie (Atelerix albiventris) hodowane są w dedykowanych terrariach, jednak istnieje możliwość hodowli w mieszkaniu/pokoju (tzw. hodowla jeża na podłodze). Dla hodowli jeża pigmejskiego (Atelerix albiventris) bardzo istotne jest utrzymanie stabilnej temperatury w zakresie 22 – 26 stopni Celsjusza. W przypadku przebywania przez dłuższy czas w innych warunkach jeżyk może zapaść w swojego rodzaju sen zimowy i już się z niego nie obudzić. Wskazana temperatura 22 – 26 stopni Celsjusza to ideał. Możemy przyjąć, że w warunkach 21 – 28 stopni również są odpowiednie, ale poniżej tych wartości lub powyżej mogą być problemem.
Jeże również są wrażliwe na przeciągi. Potrafią się przeziębić tak jak my i musimy o tym pamiętać podczas wietrzenia pokoju, w którym znajduje się jeż. Jeśli już musimy przewietrzyć pomieszczenie, w którym znajduje się jeż sugerujemy wynieść go na czas wietrzenia i odnieść po godzinie od zamknięcia okien – kiedy temperatura w pomieszczeniu zdąży się już unormować. Przy hodowli jeża pigmejskiego na podłodze musimy pamiętać o tym, że:
- Dzięki ostrym pazurkom potrafią się wysoko wspinać (jeśli materiał pozwala o coś zahaczyć)
- Dzięki budowie ciała (ryjek w kształcie cylindra oraz gibkie ciało) mogą wciskać się w zakamarki. Budowę ciała jak i umiejętności w tej dziedzinie możemy porównać do kota, którego budowa ciała jest podobna. Ciało jeża pozwala wcisnąć się w szczeliny pozornie mniejsze od ciała zwierzaka.
O czym należy pamiętać
Planując hodowlę na podłodze musimy pamiętać o zaaranżowaniu miejsca do wypoczynku (kącika) dla naszego jeża, które powinno zawierać:
- Domek
- Kocyk do domku
- Akcesoria do karmienia – dwie ceramiczne miseczki na wodę i pokarm
- Kuweta
- Opcjonalnie legowisko jeża możemy wyposażyć w matę grzewczą w tym przypadku sterowaną gniazdkiem z programatorem czasowym (do kupienia w wklepie budowlanym za 40 zł)
Wymagania i szczegóły dotyczące montażu powyższego wyposażenia znajdą Państwo w artykule „Terrarium dla jeża pigmejskiego”.
Kącik naszego pupila powinniśmy wyścielać (w kolejności):
- Podkład higieniczny
- Miękki dywanik łazienkowy
Kącik dla jeża możemy zaaranżować sami ustawiając odpowiednio meble lub wykonując coś samemu. Może to być coś z płyty meblowej – możemy też zakupić gotowe zagrody dla jeży, które przypominają niskie segmentowe ogrodzenie. Dzięki temu, że produkt jest segmentowy możemy „otwierać” i „zamykać” zagrodę naszego pupila poprzez usunięcie lub założenie jednej ze ścian zagrody. Wpisując w Google frazę „wybieg dla jeży” znajdą Państwo odpowiedni produkt. Istotną sprawą jest to, aby szczególnie w tym przypadku używać produktów dostosowanych do hodowli jeży, ponieważ jeż może się zaklinować w oczkach zagrody, a to może doprowadzić do uduszenia i śmieci pupila.
Załatwianie się jeża pigmejskiego vs nasza podłoga
W przypadku hodowli na podłodze bardzo istotnym aspektem jest też załatwianie potrzeb.
Jeże pigmejskie (Atelerix albiventris) naturalnie szukają piasku, żeby się załatwić i można je przyzwyczaić do załatwiania potrzeb w kuwecie, ale zdarzają się wypadki. Jeśli chcemy przyzwyczaić jeża do załatwiania potrzeb w kuwecie, na początku nie otwieraj zagrody zbyt często. Zabieg ten służy temu, żeby zwierzę nie znalazło sobie na terenie mieszkania „zapasowego” miejsca do załatwiania potrzeb. Dorosłe i wychowane jeże dbają o swoją czystość oraz czystość otoczenia (gniazda) więc powinny załatwiać swoje potrzeby do kuwety. Jeśli będą mieli Państwo z tym problemy sugerujemy wynagradzać załatwianie się w odpowiednim miejscu (kuwecie). Jeśli będą Państwo spędzać czas z jeżykiem na pewno zdarzy się, że jeż będzie chciał załatwić potrzebę podczas zabawy. W takim przypadku wkładamy zwierzaka szybko do kuwety, a po wszystkim wynagradzamy np. robakiem – mącznikiem.
Olbrzymim plusem w hodowli na podłodze jest nielimitowany dostęp do przestrzeni, gdzie jeż może się wybiegać. Hodowla w terrarium, a w związku z tym ograniczony dostęp do przestrzeni może prowadzić do otyłości podopiecznych, co dalej skutkować może poważnymi chorobami. Jeże pigmejskie (Atelerix albiventris) o ile są odpowiednio odżywiane i mają dostęp do przestrzeni to same zadbają o swoją kondycję. Szczegóły dotyczące odżywiania odnajdą Państwo w artykule „Odżywianie jeża pigmejskiego”.
Reasumując – o ile zadbamy o właściwą temperaturę to hodowla jeża „na podłodze” jest dla niego zdrowsza. Jeż ma wtedy nieograniczony dostęp do zabawy i eksploracji, a także dba o swoją formę co przekłada się jego zdrowie.
Jeż pigmejski – Quilling czyli gubienie kolców
Quilling jest to normalne zjawisko występujące u młodych jeży polegające na wymianie cienkich i delikatnych igieł okresu dziecięcego na igły większe i wytrzymalsze. Igły te jeż będzie nosił przez resztę swojego życia. Porównać możemy to do wymiany zębów mlecznych na stałe. Jeśli podczas procesu wymiany igieł nie powstają gołe plamy na grzbiecie jeża to wszystko przebiega prawidłowo. Gubienie kolców (z ang. „Quilling”) odbywa się od 4 do 12 tygodnia życia. W tym okresie jeże są bardzo nerwowe, ponieważ nowe igły drażnią skórę. Wszelki dotyk prowadzi do bólu podczas kontaktu z igłami. W tym okresie należy ograniczyć kontakt z jeżem. Podczas zabawy z pupilem nie należy dotykać igieł.
Aby ulżyć w cierpieniach naszemu pupilowi możemy spróbować wykąpać go delikatnie w wodzie z oliwką do kąpieli dla dzieci. Jeż na pewno nie będzie zadowolony z kąpieli, ale nawilżona skóra powinna ukoić trochę ból. O kąpieli jeża możecie przeczytać w artykule Higiena i pielęgnacja jeża pigmejskiego. Po kąpieli takiego jeżyka powinniśmy go delikatnie osuszyć za pomocą ręcznika i ogrzać unikając przy tym przeciągów.
Pamiętajmy o tym, że igły jeża są bardzo ostre. O ile jeże same w sobie są bardzo defensywnymi stworzeniami i nie zrobią nam krzywdy podczas hodowli, to przypadkowo wbita igła w stopę może nam już wyrządzić krzywdę. Jeśli podczas Quillingu wypuszczasz jeża, aby biegał po pokoju to pamiętaj aby dokładnie odkurzyć.
W okresie naturalnego i zdrowego rozwoju u dorosłego jeża mogą wypadać pojedyncze igły. Nadmierne gubienie igieł oraz powstawanie łysych plam występujące u dorosłych osobników jest najczęściej oznaką choroby i musi zostać skonsultowane z lekarzem weterynarii.