fbpx

Blog

Owady karmowe dla jeża (mącznik – własna hodowla)

Jeże pigmejskie uwielbiają owady karmowe. Nie powinniśmy im ich odmawiać, gdyż są bogate w składniki odżywcze i wzbogacają jeżową dietę.

Niestety często jest to coś co nas bardzo zniechęca i z własnych przyczyn odmawiamy owadów karmowych naszym kolczastym podopiecznym. Dodam, że osobiście też takiego „robaka” w rękę nie wezmę, jednak są na to sposoby – chociażby podawanie do miseczki mączników przez pęsetę. To nic trudnego, a nasz kolczasty pupil będzie zadowolony. Miseczka z wysokością brzegu ok 3cm gwarantuje nam to, że owad nie wyjdzie z niej.

Oczywiście znane są również inne owady karmowe niż mączniki np. karaczany, szarańcza, drewnojady czy świerszcze. W tym artykule jednak opiszę Wam przykład mączników i w jaki sposób możemy zadbać o zapas tych karmowych owadów we własnym zaciszu domowym – w sposób bezpieczny dla nas czyli tak żeby „robaki” nie rozeszły się po całym domu.

Najpierw krótka charakterystyka mącznika – owada karmowego:

– uwielbia produkty zbożowe i w oparciu o nie można je hodować,
– z całej gammy owadów karmowych jest najtańszy w hodowli,
– jest idealnym źródłem białka dla jeża pigmejskiego (ale nie należy przesadzać z ich ilością, bo nasz jeżyk szybko przytyje),
– posiada trzy stadia rozwojowe: larwy, poczwarkę, imago
– Larwy: ciało segmentowane, obłe, 3 pary odnóży, gryzący aparat gębowy,
– Poczwarka: ciało nieruchome, najbardziej narażone na nadgryzanie ze strony innych stadiów rozwojowych,
– Imago: przypominające wyglądem czarne żuki, poruszające się za pomocą odnóży jak na owady karmowe przystało.

 

Domowa hodowla mącznika (owady karmowe) dla jeża pigmejskiego:

1. Po pierwsze czego potrzebujemy to pakiet startowy mączników. Zakupimy go pewnie w co drugim zoologicznym, koszt ok 10zł. To co znajduje się w pojemniku kupionym przez nas to nic innego jak larwy mącznika. To jest stadium rozwojowe, które też przyjęło się, że podajemy jeżykowi. Ps. Ale oczywiście nasz jeżyk nie pogardzi też poczwarkami i imago
Gliwice Zwierzęta na sprzedaż i do oddania OLX.pl Gliwice

2. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie naszych larw owadów karmowych do nowego „domku”. Tutaj na myśli mamy jakikolwiek plastikowy pojemnik (może być pojemnik śniadaniowy) o wysokości ok 8-10cm (takiej wysokości na pewno nie pokona żaden robak, także mamy to bezpieczeństwo, że nic z pojemnika się nie wydostanie – UWAGA! mączniki nie skaczą i nie latają). Im większa powierzchnia płaska tym lepiej dla naszych robaczków. Do pojemnika wsypujemy trochę płatków owsianych/płatków kukurydzianych/otręb/mąki/lub jakikolwiek inny produkt zbożowy jako baza dla naszych robaczków – tak na ok 2cm. Można wymieszać kilka rodzajów. Opakowanie startowe wsypujemy do tak przygotowanego wcześniej pojemnika. Nasza hodowla mączników zostaje w tym momencie właśnie założona. UWAGA! nie przykrywamy pojemnika – dajmy im oddychać 🙂

Pojemnik na żywność, plastikowy, Copenhagen Box 0,45 L, szaryMącznik młynarek - pajakiptaszniki

3. Teraz nie pozostaje nam nic innego jak czekać na to, aż nasze larwy dojrzeją do form poczwarek. Oczywiście dla jednego jeżyka nie potrzebujemy aż tak dużej hodowli, także spokojnie trochę takich larw możemy już podać jeżykowi, żeby zaspokoić jego karmowy apetyt. Resztę zostawiamy w celach hodowlanych. Musimy jednak pamiętać o tym, żeby na bieżąco karmić nasze larwy – możemy od czasu do czasu wrzucić kilka plasterków surowej marchewki/ jabłka lub jakiegoś mięsa. Po kilku minutach będziemy mogli już zaobserwować jak nasze larwy „oblegają” wrzucony przez nas pokarm. Jeśli jednak nie zostanie zjedzony do końca lub wrzucimy zbyt dużą ilość, pamiętajmy żeby odpowiednio wcześnie wyjąć takie niezjedzone kawałki. Taki pokarm szybko pleśnieje, a to może skończyć się źle dla naszej hodowli owadów karmowych. Mącznikom nie należy podawać wody – wystarczy im pobrana ze świeżych owoców. Pamiętajmy też, że im cieplej tym lepiej. Im wyższa temperatura tym owady szybciej rosną i się rozwijają, ale nie należy tu przesadzać.UWAGA TIP! jeśli nasz jeżyk nie chce jeść warzyw/owoców to w ten sposób możemy mu przemycić cenne witaminki. Larwy wykarmione na marchewce i jabłku będą idealnym pokarmem dla naszego jeżyka.

Lasius flavus - Formicopedia.org

4. Co dalej – czekamy aż z naszych larw powstaną poczwarki. Są to nieruchome formy mączników. Czasami możemy trafić tak, że nasze owady karmowe zakupione ze sklepu zoologicznego już zawierają poczwarki. Forma przejściowa, z której powstanie Imago – dorosła forma mącznika poruszająca się za pomocą odnóży, zdolna do rozmnażania. Dla takich poczwarek najlepiej przygotować osobny pojemnik i skrupulatnie je przekładać. Pojemnik podobny do poprzedniego, również z bazą zbożową – przygotowaną oczywiście dla kolejnej wersji mącznika czyli Imago. Tutaj poczwarki są totalnie nieruchome także nie musimy się o nic martwić w kwestii ich ewentualnej ucieczki. Ich jedynym zadaniem jest przepoczwarzenie się.
Artykuł] Hodowla drewnojadów na potrzeby własne...Kraina Robaków: 2014

5. Z poczwarek powstają dorosłe formy Imago. Ich zadaniem jest rozmnożenie się. Jak widzicie na zdjęciu przypominają one czarne żuki. O ile poczwarek nie musieliśmy karmić, to tutaj należy również pamiętać o podawaniu pokarmu. Forma dorosła w odróżnieniu od pozostałych lubi się gdzieś „schować” także idealnie by było załatwić im nieco wyższy pojemnik i jakiś „dach” nad głową. Mam tutaj na myśli np. opakowanie od jajek – można wyciąć tekturkę dla jednego jajka i to już będzie idealny domek dla naszych Imago. Wspominam o wyższym pojemniku, ponieważ mając jakiś „domek” będą na niego wchodzić. Oparcie tekturki o brzeg pojemnika mogłoby skutkować ich wyjściem. Oczywiście te formy również nie latają i nie skaczą, także o ile nie damy im „drabiny” do wyjścia z pojemnika to nie skorzystają z ucieczki. Co dalej? Czekamy na młode larwy mącznika! Gdyż już nasze „żuczki” trochę pobędą w swoim pojemniku, możemy przenieść je do nowego – w jakim celu? Możemy założyć, że w tym pojawiły się już młode mikroskopijne larwy, które jeszcze są dla nas gołym okiem niewidoczne, ale dla Imago mogą już być idealnym pożywieniem. Niestety istniej prawdopodobieństwo, że dorosła forma zje larwy i nic z naszej hodowli, a chyba tego nie chcemy. Poza tym nasze dorosłe żuczki chętnie przeprowadzą się do „świeżego” pojemnika.

Hodowla mącznika młynarka - YouTubeżywienie] Karaczany tureckie - dziwne żuczki w pojemniku - Zwierzęta karmowe - terrarium.plZwierzęta karmowe dla krajowych drapieżników – AraneaeOfPolandHodowla mącznika młynarka (Tenebrio molitor) - zdjęcie - Fotoblog lukasz156.flog.pl

 

I tak oto byliśmy świadkiem wszystkich trzech form życiowych mącznika młynarka.

Mącznik młynarek. Tenebrio molitor. Szkodniki magazynowe zbóż. Popularne szkodniki zbożowe

 

Pamiętajmy – nie odmawiajmy naszym podopiecznym dostępu do żywych owadów karmowych. Prowadząc własną hodowlę tych owadów możemy nie dość, że zaoszczędzić pieniądze, to też mamy pewność czym je karminy i wiemy, że są „świeże”. Jeśli nie podejmujemy wyzwania wzięcia w rękę takiego owada to śmiało możemy nałożyć je do miski jeżyka za pomocą pęsety – nie uciekną.

 

Pamiętajmy jednak, że owady karmowe nie powinny być jedynym składnikiem diety jeżyka – więcej przeczytacie w naszych pozostałych artykułach:

Jeż pigmejski – gotowa karma

Jeż pigmejski- co je ?

Jeż pigmejski – gotowa karma

Odżywianie jeża pigmejskiego jest niezwykle istotnym elementem hodowli tych zwierząt. Zwierzęta te są dość wrażliwe pod względem żywieniowym. Niedobór pożywienia oraz składników odżywczych może prowadzić do poważnych chorób. Podobnie nadwyżka pożywienia z dużym prawdopodobieństwem doprowadzić do chorobliwej nadwagi pupila. Każda osoba posiadająca jeża pewnie minimum raz zadała sobie pytanie: Co nasz jeż pigmejski powinien jeść, jaka karma jest najlepsza?

Skład pożywienia jeża pigmejskiego – karma

Podczas komponowania posiłków dla jeża pigmejskiego musimy pamiętać o poniższych zasadach:

Posiłki powinny zawierać MAKSYMALNIE:

  1. 15% tłuszczu
  2. 2% włókno
  3. 35% białka

W przypadku własnoręcznego przygotowania posiłków dla jeża pamiętać musimy, że niektóre rodzaje mięs znacznie przekraczają powyższe wartości. Na przykład kurczak zawiera wysoką zawartość białka i posiłek składający się wyłącznie z kurczaka mógłbym zaszkodzić jeżowi. Ilość białka i tłuszczów w posiłku możemy modyfikować zmieniając stosunek mięs do warzyw i owoców. Danie dla jeża nie powinno zawierać więcej niż 40% mięsa.

Analiza i przeliczenia składu pokarmu

Dobierając gotową karmę (np. kocią) musimy pamiętać o odpowiedniej analizie (przeliczeniu) wartości podanych na opakowaniu. Procentowa zawartość tłuszczów, białek i włókien zależna jest od wilgotności karmy (zawartości wody). Innymi słowy jedna karma może mieć 10% wilgotności a inna 6% a wartości te znacząco wpływają na pozostałe parametry karmy. Jeśli chcemy uczciwie porównać różne karmy musimy przeliczyć ich skład, tak jakby zawartość wilgoci (wody) była równa zero. Bez obawy przeliczanie jest bardzo proste.

Na początek musimy od 100% odjąć zawartość wody (wilgotność)

Wartość = 100% – [% wilgotność karmy]

A następnie podziel procentową zawartość danej substancji przez otrzymaną powyżej wartość i pomóż przez 100.

Wyjaśnimy to Państwu na przykładzie, będzie znacznie prościej.
Na przykładzie karmy „Taste of the wild”:

Białko – 32%
Tłuszcz – 16%
Włókno – 3%
Wilgotność – 10%

Wartość = 100% – 10% = 90%

Białko = 32% / 90% x 100 = 35%
Tłuszcz = 16% / 90% x 100 = 18%
Włókno= 3% / 90% x 100 = 3%

Przeanalizujmy kolejną karmę, wówczas zrozumieją Państwo, czemu przeliczanie wartości jest konieczne. Dla przykładu weźmy (niepolecaną dla jeży) karmę Felix Sensations.

Skład z opakowania:
Białko surowe   13.0%
Tłuszcz surowy 3.0%
Włókno surowe  0.5%
Wilgotność         80.0%

Na pierwszy rzut oka, wszystko jest w porządku. Karma zawiera niską zawartość tłuszczu i białka. Przeliczmy jednak te wartości do poziomu 0% wilgotności.

Przeliczone wartości:
Wartość = 100% – 80% = 20%

Białko = 13% / 20% x 100 = 65 %
Tłuszcz = 3% / 20% x 100 = 15 %
Włókno= 0,5% / 20% x 100 = 2,5 %

Po przeliczeniu wartości zauważyć możemy, że karma z drugiego przykładu zawiera o wiele za dużo białka w swoim składzie. Przypomnimy, maksymalna zawartość białka w diecie jeża pigmejskiego powinna wynosić 35 %. Przygotowując posiłki dla naszego pupila powinniśmy obliczać jej skład na podstawie powyższych obliczeń (czyli tak, jakby karma zawierała 0% wilgotności). Jednak pamiętać musimy, że na opakowaniu mokrej karmy znajduje się skład zawierający wilgotność, jednak po przeliczeniu wartości wykluczających wodę może okazać się ona znacznie gorsza niż suche odpowiedniki.

Modyfikacje składu pożywienia jeża pigmejskiego

W tym miejscu chcieliśmy jeszcze raz przypomnieć skład diety dla jeży pigmejskich, ponieważ istnieją również wyjątki od ogólnych reguł żywieniowych.

W przypadku tłuszczów istnieją przypadki, gdy musimy zmniejszać ilość poddawanych jeżowi tłuszczów oraz takie, w których powinniśmy ich podać znacznie więcej. Wśród jeży hodowlanych istnieje tendencja do występowania nadwagi, ze względu na ograniczoną przestrzeń i wygodę – zwierzę uzyskuje dostęp do pokarmu bez wysiłku. Jeżą z nadwagą podawana jest karma zawierająca obniżoną zawartość tłuszczy.  Z drugiej strony spora część jeży pigmejskich to dosłownie wulkan energii, wszędzie ich pełno. Nawet, jeśli są trzymane w terrarium to i tak znaczą część swojego czasu spędzają na bieganiu i eksploracji. W takich przypadkach stosować możemy karmy zawierające więcej niż 15% tłuszczu.
Zawartość białka w diecie jeża może zostać zmodyfikowana w przypadku wykrycia problemów z nerkami naszego pupila. Dlatego w takich przypadkach należy stosować karmy zawierające niską zawartość białka.

Jeż pigmejski – uzupełnienie diety / przysmaki

Jako przysmak dla naszego pupila możemy podawać owady karmowe:

Tu również musimy pamiętać o wysokiej zawartości białka w powyższych posiłkach, dlatego zalecamy podawać nie częściej niż 1-2 razy w tygodniu.

Jeż pigmejski jest zwierzęciem wszystkożernym jednak nie oznacza to, że nic mu nie szkodzi. Wśród produktów zakazanych dla jeży pigmejskich wymienić możemy:

  • Przyprawy
  • Cukier
  • Sztuczne barwniki
  • Konserwanty
  • Nabiał

Dobierając suchą karmę jako element diety należy pamiętać o odpowiedniej wielkości granulatu. Jeż pigmejski nie ma dużego pyszczka i może mu być ciężko poradzić sobie z dużym chrupkiem.

Polecane gotowe karmy:

Podsumowując na koniec chcielibyśmy zwrócić uwagę przyszłym hodowcą na kilka dodatkowych faktów:

  • Jako właściciel odpowiadasz w 100 % za dietę jeża pigmejskiego, który w warunkach hodowlanych nie ma możliwości polowania i uzupełnienia braków w organizmie we własnym zakresie
  • Najczęściej stosowana jest kocia karma, jednak możliwe jest użycie innego rodzaju karm np. dla psów, ważne aby spełniała warunki dotyczące składników. Karma dla psów zawiera więcej dodatków bezmięsnych w stosunku do kociej karmy, co jest korzystne dla jeża pigmejskiego. W wielu przypadkach wielkość granulek psiej karmy jest jednak znacznie większa od kociego odpowiednika, dlatego konieczne może się okazać rozdrobnienie karmy na mniejsze kawałki. Możemy robić to ręcznie, ale doskonale radzi sobie z tym blender.
  • Jeśli będziesz oszczędzał na pokarmie poprzez podawanie niskiej jakości karmy nic nie oszczędzisz, wydasz znacznie więcej na późniejsze wizyty u weterynarza.

Akcesoria dla jeża pigmejskiego

Większość zabawek dla jeży pigmejskich jesteśmy wstanie zrobić sami. Na poniższej liście są zabawki dla jeża pigmejskiego, które najbardziej spodobały się naszym milusińskim:

  • Tutka (rolka) od papieru toaletowego – to jest chyba najbardziej ulubiona zabawka jeży pigmejskich (Atelerix albiventris) – przynajmniej tych naszych. Wszystkie nasze jeże bawiły się rolkami bez zbędnego „szkolenia” i naszej interwencji. Jeżyki (panowie) głównie wykorzystują rolkę w formie „lufy od czołu”, którą zakładają sobie na ryjek i biegają po całym pokoju. Natomiast jeżynki (panie) skaczą od boku na rolkę i toczą ją po całym pokoju. UWAGA !!! Ten rodzaj zabawy może odbywać się wyłącznie pod nadzorem opiekuna, ponieważ z całą pewnością niekontrolowana zabawa doprowadzi do utknięcia jeża w tutce. Radą na to może być (i powinno) jej rozcięcie tak jak na zdjęciu poniżej.
  • Duży karton ze styropianem / papierem pozostałym po przesyłce – jakiś czas temu zamówiliśmy przez Internet duży fotel do komputera, który przyszedł w olbrzymim kartonie. Fotel był dobrze zapakowany w styropian, folie i papier. Wszystko to wrzuciliśmy w karton po fotelu.
    Nie tylko my cieszyliśmy się z nowego zakupu. Przez kolejne dni nasze jeże buszowały w sieci labiryntów utworzonych w kartonie przez materiały opakowaniowe. Co prawda po kilku dniach musieliśmy się pozbyć „placu” ze względu na to, że niektóre jeżyki załatwiły tam swoją potrzebę (chyba ze szczęścia).
  • Sznurek z piłeczką na końcu – piłeczkę możesz wykonać nawet ze zużytej reklamówki (zemnij ją w owalną formę) oklejonej taśmą klejącą. Wykorzystać możesz również piłeczkę pingpongową, ważne żeby ten przedmiot był lekki i nie był twardy. Piłeczkę za pomocą sznurka przyczep do krzesła, mebla etc. Tak, aby wisiała kilka centymetrów od ziemi (w zasięgu jeża). Postaraj się pokazać swojemu pupilowi jak to działa.

Więcej o wyposażeniu dla jeża pigmejskiego znajdziesz w artykule Terrarium dla jeża pigmejskiego – co warto wiedzieć

Mnóstwo ciekawych zabawek, tuneli i akcesoriów do rozrywki dla jeży pigmejskich znajdziecie w sklepie:
AnimalArt (Kategoria: Rozrywka)

Higiena i pielęgnacja jeża pigmejskiego

Higienę w terrarium utrzymujemy za pomocą kuwety oraz higienicznych podkładów wyścielających dno terrarium. Kuwetę z nieczystości należy opróżniać każdego dnia. W ten sposób korzystnie wpływamy na mikroklimat panujący w terrarium jak i na samo otoczenie naszej hodowli. Maty higieniczne jak i dywanik wyścielający dno terrarium powinno być wymieniane w zależności od czystości jeżyka. Jeśli jeż załatwia swoje potrzeby do kuwety wówczas sprzątanie całego terrarium możemy wykonywać rzadziej.

Kąpiel

Przeważnie jeże dobrze dbają o swoją czystość. Czasami jednak zdarzają się wypadki i sytuacje awaryjne, gdzie jeż ubrudzi się w ciężko dostępnym dla niego miejscu – wówczas musimy mu pomóc. Tak jak dla wielu innych zwierząt, tak i dla jeży w większości przypadków kąpiel to traumatyczne przeżycie – chociaż i od tego zdarzają się wyjątki. Najłatwiej kąpiel dla jeży przygotować w misce lub małej wanience, tak aby jeż nie mógł nam uciec oraz żebyśmy my mieli łatwy do niego dostęp. Niewielka ilość wody, tak aby jeż mógł swobodnie oddychać stojąc na nogach. Temperatura wody nie za ciepła, powinna być zbliżona do temperatury ciała jeża (35°C). Najczęściej kąpiel odbywa się w trzech etapach z czego pierwsze dwa kończą się oddaniem moczu do wody, a trzeci to mycie właściwe.

Rozpoczynając kąpiel włóżmy jeżyka do miski i odczekajmy chwile dając mu możliwość oswojenia się z nowym miejscem. Jeśli pupil załatwi swoje potrzeby do wody, wymień ją i możesz przejść do mycia zwierzaka. Do czyszczenia jeża można użyć szczoteczki do zębów. W usunięciu nieczystości pomoże delikatny, nieszczypiący w oczy szampon (można zakupić taki tutaj: Szampon – AnimalArt sklep dla jeża pigmejskiego) . Po wyczyszczeniu zwierzęcia, należy szampon dokładnie spłukać wodą, a jeża w miarę możliwości jak najdokładniej osuszyć za pomocą ręcznika. Po kąpieli i osuszeniu zwierzę powinno trafić do ciepłego terrarium. Jeże należy kąpać w ciepłym pomieszczeniu i unikać przeciągów. Kąpiele należy stosować w przypadkach awaryjnych oraz regularnie co 1-2 miesiące w zależności od stanu czystości naszego pupila. Jeżeli jeżyk ma ubrudzone tylko łapki, wsadźmy go do miski z wodą z minimalną ilością wody i umyjmy tylko łapki. Nie należy w takich przypadkach moczyć całej skóry i grzbietu jeżyka.

Kąpiel jeża pigmejskiego jest zalecana podczas Quillingu. O quillingu jeża pigmejskiego przeczytacie tutaj.

Przycinanie pazurów

Co jakiś czas naszego pupila poddać musimy zabiegowi przycinana pazurków. Nie ma możliwości określenia czasu w jakim należy wykonać ten zabieg. Tempo przyrostu pazurków u jeża zależne  jest od wielu czynników (środowisko, pokarm, wiek etc.). Należy sprawdzać długość pazurków przy okazji okresowych inspekcji jeżyka i podcinać je kiedy to konieczne. Tak samo jak kąpiel, tak i przycinanie jest bardzo niemiłym przeżyciem dla wielu jeżu, ale łatwo możemy sobie z tym poradzi podczas kąpieli. Jeśli jest taka możliwość sugerujemy przycinać pazurki w dwie osoby, jedna delikatnie unieruchamia nogę, a druga dokonuje cięcia. Podpowiedź: pazurki po kąpieli są miękkie i łatwiej je skrócić.
Nożyczki dostosowane do obcinania jeżowych pazurków możesz znaleźć m.in tu: Nożyczki – AnimalArt sklep dla jeża.

Kąpiel piaskowa

Jeżyki pigmejskie (jak też niektóre inne zwierzęta) uwielbiają kąpiele piaskowe. Wystarczy dać tylko miskę z piaskiem kąpielowym i czekać. Nasz jeżyk zapewne bardzo szybko do niej wejdzie i zacznie się na swój sposób w nim tarzać. Oczywiście nie każdy jeżyk od razu „załapie” do czego to służy. Na pewno część z nich może na początku potraktować to jako dodatkową kuwetę (nowy, inny piasek) i się w nim załatwić. Z czasem powinien ogarnąć do czego to służy. Nie wolno też zbyt często podawać takich kąpieli, gdyż mogą wysuszać skórę jeżyka.

Jeż pigmejski w naturze – zachowanie

Jeże pigmejskie są stworzeniami prowadzącymi nocny tryb życia. W naturze dzień spędzają w schronieniu, nocami natomiast przemierzają duże odległości celem poszukiwania pożywienia lub partnera. Są to zwierzęta prowadzące samotniczy tryb życia i trzymają się od siebie na odległość. W pary łączą się wyłącznie w celach rozrodczych. Samiec nie uczestniczy w wychowaniu małych jeży.  Szczególnie samce unikają kontaktu ze sobą, podczas którego może dojść do walki. Również samica wychowująca małe jeże może zachować się agresywnie względem innych jeży.

Zmysły

Jeże pigmejskie posiadają doskonale rozwinięty zmysł węchu i zapachu co pozwala im na nocne poszukiwania pokarmu. Zauważyć możemy, że ze względu na tryb życia jeża te dwa zmysły mocno zyskały kosztem wzroku. W naturze odżywają się wszelkiego rodzaju owadami, pająkami, ślimakami, także drobnymi kręgowcami (małe gryzonie, płazy, gady, ptaki i ich jaja) i w mniejszym stopniu pokarmem roślinnym (owoce, nasiona, korzenie) i grzybami. Tu zwrócić musimy uwagę na dużą odporność tych stworzeń na jad. Pozwala im to na polowanie na takie zwierzęta jak węże czy skorpiony.

W przypadku kiedy jeż przestraszy się, natychmiastowo zwijają się w kulkę nie pozostawiając dostępu do miękkiego podbrzusza. Stroszy kolce, głośno fuczy i wykonuje gwałtowne ruchy na boki starając się odstraszyć potencjalne niebezpieczeństwo.

Często zwijanie się w kulkę i fuczenie wiąże się również z przechodzeniem quillingu. Więcej w tym artykule: Quilling czyli gubienie kolców.

Zbieranie zapachów

Nietypowe dla tych zwierząt jest zjawisko zbierania zapachów z otoczenia. Kiedy jeż pigmejski ma kontakt z przedmiotem o nowym zapachu, liże go, a następnie wykręca swoje ciało i zaczyna toczyć niewielkie ilości pienistej śliny na swój grzbiet – następnie rozprowadza ją za pomocą długiego języka. Specjaliści spierają się co do genezy działania tego mechanizmu. Najbardziej prawdopodobnym wydaje się być, że jeże pigmejskie starają się zebrać na sobie zapachy otoczenia, aby nocą gdy polegają tylko na zapachu i słuchu być lepiej zakamuflowanym.

W przypadku niekorzystnych warunków środowiskowych, gdy temperatura na stałe spada poniżej  20ºC lub wzrasta powyżej 30ºC jeż pigmejski może zapaść w swojego rodzaju sen zimowy. Sen zimowy dla jeża pigmejskiego to nic innego jak wstrzymanie procesów życiowych. W wielu przypadkach proces ten jest już nieodwracalny.

 

Wybieg dla jeża pigmejskiego – czyli jak utrzymać formę

Jak zadbać o formę jeża pigmejskiego

Jeśli chcemy cieszyć się zdrowiem naszego jeżyka powinniśmy zapewnić mu:

  • Racjonalne i zbilansowane pożywienie – więcej w tym artykule Karma dla jeża pigmejskiego – skład i jaką wybrać?
  • Optymalne warunki środowiskowe
  • Rozmnażać zgodnie z zasadami hodowli jeży pigmejskich
  • Specjalny wybieg dla jeża pigmejskiego – czyli odpowiednią przestrzeń, aby jeż mógł się wybiegać

 

Obserwowanie zachowania jeża pigmejskiego

Choroby u jeży pigmejskich bardzo często ujawniają się niestety pod koniec stadium rozwoju, dlatego bardzo ważna jest prewencja. Co jakiś czas powinniśmy dokładnie oglądać naszego podopiecznego celem wykrycia niepokojących zmian, ran lub strupów. W naturze jeż (który pokaże, że „coś” mu dolega), zostanie zaatakowany przez silniejszych od siebie i posłuży jako pokarm. Stąd też ich ukrywanie „jestem słaby”, do końca będą starać się nie pokazywać objawów choroby i nie dawać żadnych objawów. Dlatego tak ważne jest obserwowanie ich zachowania i szybkie reagowanie w przypadku wszelkich odchyleń od normy.

W przypadku jeża zadanie okresowego „przeglądu” może okazać się trudne. Na przykład w przypadku kiedy jeżyk jest nieoswojony i nieufny – są jednak na to sposoby. W takich przypadkach możemy spróbować obejrzeć jeżyka podczas podawania ulubionego przysmaku . Jeśli to nie pomoże, postaraj się znaleźć duże szklane naczynie i umieść tam jeża – po jakimś czasie jeżyk się rozwinie, a tym będziesz mógł/a dokładnie go obejrzeć.
Kolejnym ze sposobów jest kąpiel. W przypadku kontaktu z wodą, naturalnym odruchem jeża będzie rozwiniecie się.

Zacznijmy od oswojenia jeża pigmejskiego

Oswajanie jeży należy rozpocząć najlepiej jak się da i głównie zależy to od zachowania samicy wychowującej małe. Samica bardziej nieufania człowiekowi może porzucić albo nawet zagryźć młode jeśli zbyt wcześnie zaczniemy ingerować w ich życie. Uważa się, że bezpiecznym terminem na rozpoczęcie kontaktu z człowiekiem jest 2-3 tydzień życia małych jeży. W tym okresie samica powinna już śmielej wychodzić z gniazda. Najlepiej jeśli wybawimy ją za pomocą zapachu ulubionego przysmaku. Podczas kiedy mama będzie zajęta jedzeniem, możemy spróbować delikatnie wyjąć małe z gniazda. W tym okresie maluszki nie widzą jeszcze. Mogą poruszać się jeszcze za pomocą przednich łap, powłócząc tylne za sobą.  W tym okresie jeże nie powinny się nas bać i zwijać w kulkę, ponieważ nie widzą jeszcze dobrze i poznają nas wyłącznie po zapachu. Przy pierwszych kontaktach będą lizały nas i nanosiły ten zapach na swoje igły.

To bardzo ważne, aby już w tym wieku przyzwyczaić jeżyka do tego, że człowiek to nie zagrożenie. Pamiętajmy, że z ich punktu widzenia jesteśmy olbrzymami. To właśnie dlatego najlepiej rozpocząć oswajanie kiedy jeszcze nas nie widzą. Oswajanie rozpoczynamy od krótkich kontaktów (5-10 min), które stopniowo wydłużamy. W późniejszym etapie rozwoju najlepiej, aby kontakt z człowiekiem nagradzany był przysmakiem np. jeden robak. Oczywiście wszystko z rozsądkiem. Chodzi tu o wytworzeniu w zwierzęciu skojarzenia człowiek = coś dobrego.

Jeśli chcemy wchodzić w interakcje z naszymi pupilami musimy pamiętać o tym, że to stworzenia prowadzące nocny tryb życia i nie należy ich niepokoić za dnia kiedy śpią. Najlepiej zaciemnić pomieszczenie, w którym się znajduje jeżyk i poczekać chwilę, aż sam opuści legowisko. Większość jeży hodowlanych z łatwością można wywabić z gniazda za pomocą dźwięku ceramicznej miseczki, w której dostają pokarm. Wystarczy stuknąć dwiema miseczkami lekko o siebie i pojawia się jeż.

 

Wybieg dla jeża pigmejskiego

O kondycję naszego pupila dbamy przede wszystkim dając mu możliwość wybiegania się – czy to na specjalnie przygotowanym do tego wybiegu czy też puszczając pupila wolno po mieszkaniu. W ciągu jednej nocy jeż pigmejski może zrobić spokojnie kilkanaście kilometrów!

Jeśli nie mamy możliwości robienia jeżowi codziennych wybiegów, w zastępstwie możemy skorzystać z dedykowanych dla jeży dysków do biegania. Są one lepsze od dobrze znanych kołowrotków ze względu na to, że pozycja w jakiej biega jeż nie krzywi mu kręgosłupa. Dla małych jeży nie jest to problemem, ale im jeż jest większy tym bardziej nie mieści się w kołowrotku, a kręgosłup z linii prostej musi wygiąć się w coraz większy łuk.

Wygląd jeża pigmejskiego

Kształt jeża pigmejskiego (Atelerix albiventris) przypomina niecko kroplę wody, gdzie wierzchołek kropli jest po stronie nosa, a końcu po stronie ogonowej. Dlatego swoją budową ciała jeż pigmejski przypomina niecko kolczastą świnkę morską (Kawia domowa), przy czym posiada bardziej szpiczasty ryjek. Osiąga długość ciała 15-25 cm przy wadze 350-700 g. Samice przeważnie są trochę większe od samców.

O naturalnym otoczeniu jeża pigmejskiego przeczytacie w tym artykule Jeż pigmejski w naturze.

Kończyny jeża pigmejskiego

Jeże pigmejskie posiadają stosunkowo krótkie kończyny względem wielkości całego ciała. Mimo to stworzenia te zachęcone do zabawy i eksploracji potrafią bardzo szybko biegać. Jeż pigmejski (Atelerix albiventris) posiada różną ilość palców u przednich i tylnych łap. Przednie łapy zakończone są pięcioma palcami, a tylne czterema. Ryjek jeża przypomina stożek z czarnym nosem na końcu. Szczęka jest dłuższa od żuchwy, przez co przednie zęby szczęki są widoczne patrząc od dołu, nawet przy zamkniętej paszczy. Jeż pigmejski ma lekko wyłupiaste, czarne i okrągłe oczy, a uszy dość duże i zaokrąglone. Na końcu ciała jeże posiadają bardzo króciutki ogonek – około 1-2 cm. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt, że budowa ciała jeża (i ich upór) pozwala im się wciskać w otwory pozornie mniejsze od ich ciała.

Płaszcz z igłami

Cały grzbiet jeża pokryty jest igłami, którymi dzięki rozbudowanym mięśniom grzbietowym potrafią poruszać. Skóra wraz z igłami na grzbiecie tworzy dla jeża swoisty worek, w który chowa się gdy jest przestraszony. Łącznie jeż pigmejski posiada od 5 do 7 tysięcy kolców. Kolce mają różną barwę i zależne są od umaszczenia jeża. Od spodu (brzuch) jeż ma bardzo miłą i puszystą sierść.

Obecnie istnieje bardzo wiele odmian barwnych jeży pigmejskich od albinosów aż po pinto. Po urodzeniu nie można ostatecznie stwierdzić jakie umaszczenie przyjmie dany jeż, ponieważ w fazie początkowego wzrostu może to ulec zmianie. Możemy być pewni ubarwienia młodego jeża pigmejskiego po około 8-10 tygodniach od urodzenia.

 

Hodowla jeża pigmejskiego na podłodze

Zazwyczaj jeże pigmejskie (Atelerix albiventris) hodowane są w dedykowanych terrariach, jednak istnieje możliwość hodowli w mieszkaniu/pokoju (tzw. hodowla jeża na podłodze). Dla hodowli jeża pigmejskiego (Atelerix albiventris) bardzo istotne jest utrzymanie stabilnej temperatury w zakresie 22 – 26 stopni Celsjusza. W przypadku przebywania przez dłuższy czas w innych warunkach jeżyk może zapaść w swojego rodzaju sen zimowy i już się z niego nie obudzić. Wskazana temperatura 22 – 26 stopni Celsjusza to ideał. Możemy przyjąć, że w warunkach  21 – 28 stopni również są odpowiednie, ale poniżej tych wartości lub powyżej mogą być problemem.

Jeże również są wrażliwe na przeciągi. Potrafią się przeziębić tak jak my i musimy o tym pamiętać podczas wietrzenia pokoju, w którym znajduje się jeż. Jeśli już musimy przewietrzyć pomieszczenie, w którym znajduje się jeż sugerujemy wynieść go na czas wietrzenia i odnieść po godzinie od zamknięcia okien – kiedy temperatura w pomieszczeniu zdąży się już unormować. Przy hodowli jeża pigmejskiego na podłodze musimy pamiętać o tym, że:

  • Dzięki ostrym pazurkom potrafią się wysoko wspinać (jeśli materiał pozwala o coś zahaczyć)
  • Dzięki budowie ciała (ryjek w kształcie cylindra oraz gibkie ciało) mogą wciskać się w zakamarki. Budowę ciała jak i umiejętności w tej dziedzinie możemy porównać do kota, którego budowa ciała jest podobna. Ciało jeża pozwala wcisnąć się w szczeliny pozornie mniejsze od ciała zwierzaka.

O czym należy pamiętać

Planując hodowlę na podłodze musimy pamiętać o zaaranżowaniu miejsca do wypoczynku (kącika) dla naszego jeża, które powinno zawierać:

  • Domek
  • Kocyk do domku
  • Akcesoria do karmienia – dwie ceramiczne miseczki na wodę i pokarm
  • Kuweta
  • Opcjonalnie legowisko jeża możemy wyposażyć w matę grzewczą w tym przypadku sterowaną gniazdkiem z programatorem czasowym (do kupienia w wklepie budowlanym za 40 zł)

Wymagania i szczegóły dotyczące montażu powyższego wyposażenia znajdą Państwo w artykule „Terrarium dla jeża pigmejskiego”.

Kącik naszego pupila powinniśmy wyścielać (w kolejności):

  • Podkład higieniczny
  • Miękki dywanik łazienkowy

Kącik dla jeża możemy zaaranżować sami ustawiając odpowiednio meble lub wykonując coś samemu. Może to być coś z płyty meblowej – możemy też zakupić gotowe zagrody dla jeży,  które przypominają niskie segmentowe ogrodzenie. Dzięki temu, że produkt jest segmentowy możemy „otwierać” i „zamykać” zagrodę naszego pupila poprzez usunięcie lub założenie jednej ze ścian zagrody. Wpisując w Google frazę „wybieg dla jeży” znajdą Państwo odpowiedni produkt. Istotną sprawą jest to, aby szczególnie w tym przypadku używać produktów dostosowanych do hodowli jeży, ponieważ jeż może się zaklinować w oczkach zagrody, a to może doprowadzić do uduszenia i śmieci pupila.

Załatwianie się jeża pigmejskiego vs nasza podłoga

W przypadku hodowli na podłodze bardzo istotnym aspektem jest też załatwianie potrzeb.
Jeże pigmejskie (Atelerix albiventris) naturalnie szukają piasku, żeby się załatwić i można je przyzwyczaić do załatwiania potrzeb w kuwecie, ale zdarzają się wypadki. Jeśli chcemy przyzwyczaić jeża do załatwiania potrzeb w kuwecie, na początku nie otwieraj zagrody zbyt często. Zabieg ten służy temu, żeby zwierzę nie znalazło sobie na terenie mieszkania „zapasowego” miejsca do załatwiania potrzeb. Dorosłe i  wychowane jeże dbają o swoją czystość oraz czystość otoczenia (gniazda) więc powinny załatwiać swoje potrzeby do kuwety. Jeśli będą mieli Państwo z tym problemy sugerujemy wynagradzać załatwianie się w odpowiednim miejscu (kuwecie). Jeśli będą Państwo spędzać czas z jeżykiem na pewno zdarzy się, że jeż będzie chciał załatwić potrzebę podczas zabawy. W takim przypadku wkładamy zwierzaka szybko do kuwety, a po wszystkim wynagradzamy np. robakiem – mącznikiem.

Olbrzymim plusem w hodowli na podłodze jest nielimitowany dostęp do przestrzeni, gdzie jeż może się wybiegać. Hodowla w terrarium, a w związku z tym ograniczony dostęp do przestrzeni może prowadzić do otyłości podopiecznych, co dalej skutkować może poważnymi chorobami. Jeże pigmejskie (Atelerix albiventris) o ile są odpowiednio odżywiane i mają dostęp do przestrzeni to same zadbają o swoją kondycję. Szczegóły dotyczące odżywiania odnajdą Państwo w artykule „Odżywianie jeża pigmejskiego”.

Reasumując – o ile zadbamy o właściwą temperaturę to hodowla jeża „na podłodze” jest dla niego zdrowsza. Jeż ma wtedy nieograniczony dostęp do zabawy i eksploracji, a także dba o swoją formę co przekłada się jego zdrowie.

 

 

 

Jeż pigmejski – Quilling czyli gubienie kolców

Quilling jest to normalne zjawisko występujące u młodych jeży polegające na wymianie cienkich i delikatnych igieł okresu dziecięcego na igły większe i wytrzymalsze. Igły te jeż będzie nosił przez resztę swojego życia. Porównać możemy to do wymiany zębów mlecznych na stałe. Jeśli podczas procesu wymiany igieł nie powstają gołe plamy na grzbiecie jeża to wszystko przebiega prawidłowo. Gubienie kolców (z ang. „Quilling”) odbywa się od 4 do 12 tygodnia życia. W tym okresie jeże są bardzo nerwowe, ponieważ nowe igły drażnią skórę. Wszelki dotyk prowadzi do bólu podczas kontaktu z igłami. W tym okresie należy ograniczyć kontakt z jeżem. Podczas zabawy z pupilem nie należy dotykać igieł.

Aby ulżyć w cierpieniach naszemu pupilowi możemy spróbować wykąpać go delikatnie w wodzie z oliwką do kąpieli dla dzieci. Jeż na pewno nie będzie zadowolony z kąpieli, ale nawilżona skóra powinna ukoić trochę ból. O kąpieli jeża możecie przeczytać w artykule Higiena i pielęgnacja jeża pigmejskiego. Po kąpieli takiego jeżyka powinniśmy go delikatnie osuszyć za pomocą ręcznika i ogrzać unikając przy tym przeciągów.
Pamiętajmy o tym, że igły jeża są bardzo ostre. O ile jeże same w sobie są bardzo defensywnymi stworzeniami i nie zrobią nam krzywdy podczas hodowli, to przypadkowo wbita igła w stopę może nam już wyrządzić krzywdę. Jeśli podczas Quillingu wypuszczasz jeża, aby biegał po pokoju to pamiętaj aby dokładnie odkurzyć.

W okresie naturalnego i zdrowego rozwoju u dorosłego jeża mogą wypadać pojedyncze igły. Nadmierne gubienie igieł oraz powstawanie łysych plam występujące u dorosłych osobników jest najczęściej oznaką choroby i musi zostać skonsultowane z lekarzem weterynarii.

Terrarium dla jeża pigmejskiego – co warto wiedzieć

Warunki  środowiskowe vs terrarium

Jeże pigmejskie (Atelerix albiventris) idealnie znoszą temperatury z zakresu 22-27°C. Jeśli nie możemy zapewnić takiej temperatury w pomieszczeniu, możemy zastosować specjalne żarówki grzewcze lub maty grzewcze. W przypadku żarówki grzewczej konieczna będzie oprawka na żarówkę zamontowana w terrarium oraz termostat, który będzie kontrolował temperaturę. Włączy on ogrzewanie tylko wtedy gdy to będzie konieczne. W przypadku mat grzewczych musimy pamiętać, aby zamontować je poza zasięgiem jeży np. pod kamieniem. Naturalnym terenem występowania jeża jest Afryka, a więc stworzenia te przystosowane są do życia w niskich wilgotnościach. Wilgotność panująca w mieszkaniu na poziomie 40-60% jest dla nich jak najbardziej odpowiednia.

Jeż pigmejski terrarium

Jeże pigmejskie (Atelerix albiventris) możemy hodować w terrariach szklanych oraz drewnianych przy czym powinniśmy pamiętać o zachowaniu odpowiednich dla tego zwierzęcia wymiarów. W przypadku terrariów drewnianych musimy pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu drewna przed wchłanianiem rozlanej wody lub odchodów pupila. Sugerujemy zastosować silikon akwariowy, który jest bezpieczny dla zwierząt. Aby zabezpieczyć nim terrarium wystarczy zalać wszystkie łączenia płyty stanowiącej podłogę z jej ścianami. Innymi słowy musimy zalać każdą szczelinę (łączenie) na brzegach spodniej płyty terrarium. Gotowe szklane jak i te drewniane terraria zamówić możemy przez Internet, jednak dla hobbystów majsterkowania polecić możemy opcję zrób to sam. Terrarium wykonać możemy z dowolnego starego mebla, ważne aby jego kubatura spełniała minimalne warunki jeża pigmejskiego. Przykładowo odpowiednio głęboki stary barek może się zamienić w luksusowe mieszkanie naszego pupila. Wystarczy wymienić front mebla (drzwiczki barku) na szklane drzwiczki. Wewnątrz mamy wystarczająco miejsca, aby za pomocą kilku desek dobudować drugie piętro, możemy cieszyć się własnym stylizowanym terrarium. Przy budowie własnego terrarium musimy pamiętać o zastosowaniu materiałów nieszkodliwych dla zwierząt, gdyż jeże to bardzo ciekawskie stworzenia. Mogą pogryźć nowo poznane przedmioty, a już na pewno będą je lizać.

W przypadku zastosowania terrarium dla jeża pigmejskiego konieczne jest zamontowanie wielu otworów wentylacyjnych umożliwiającą swobodną cyrkulację powietrza. W przeciwnym razie nieprzyjemne zapachy pokarmu i odchodów będą się kumulowały w małej przestrzeni terrarium. Z drugiej strony musimy pamiętać o tym, że jeże pigmejskie to zwierzęta bardzo wrażliwe na przeciągi i mogą się przeziębić tak samo jak i my. Opisane powyżej warunki życiowe należy utrzymywać przez cały okres hodowli.

Wybieg dla jeża pigmejskiego

Zamiast terrarium zastosować możemy specjalne zagrody. Pamiętać jednak musimy, aby kupować produkt dedykowany dla jeży o małym prześwicie pomiędzy szczebelkami ogrodzenia. Niedostosowana do jeży zagroda może doprowadzić do zakleszczenia się zwierzaka i nawet jego śmierci. W przypadku zastosowania zagrody możemy mówić o tak zwanej „hodowli na podłodze” na ten temat znajdą Państwo oddzielny artykuł na naszym portalu.
Przy zastosowaniu zagrody lub budowie własnego terrarium musimy pamiętać o tym, że jeże to bardzo uparte i wbrew pozorom zwinne zwierzęta, a więc potrafią się wspinać.

Zapewnienie ruchu

Jeże wymagają dużo ruchu, ponieważ bez zapewnienia odpowiedniej przestrzeni mają tendencję do tycia, a co z tym udzie mogą zapadać na różnego rodzaju choroby związane z nadwagą. W przypadku, gdy jeż ma zapewnioną odpowiednią ilość miejsca, sam zadba o redukcję masy tłuszczowej.  Według polskiego/czeskiego stowarzyszenia hodowców jeży pigmejskich minimalna wielkość terrarium powinna wynosić od 04/1,2 m2 . Przykładowo terrarium o wymiarach 100/40 cm spełnia minimalne wymagania bytowe jeżyka dla czeskiego stowarzyszenia.  Wysokość terrarium powinna wynosić około 40 cm. Oczywiście im większe, tym nasz jeż będzie miał więcej przestrzeni do zabawy, a tym samym lepiej zadba o swoją kondycję.
Istnieje możliwość zastosowania terrariów o mniejszych wymiarach, ale tylko w przypadku gdy jeż w nocy ma pełen dostęp do mieszania / pokoju, a terrarium służy wyłącznie w roli dziennego domku do spania.

O hodowli jeża pigmejskiego na podłodze przeczytacie w tym artykule: Hodowla jeża pigmejskiego na podłodze .

Wyposażenie terrarium

W przypadku terrariów drewnianych na podłoże należy zastosować:

  • Maty higieniczne (na spód), blokują one dostęp wody / moczu do drewna, znacząco wydłużając żywotność terrarium (jednocześnie wchłaniają nieczystości zapewniając czystość w pojemniku)
  • Dywanik / coś miękkiego (na matę higieniczną) – sugerujemy zastosować miękki dywanik łazienkowy

 

 

Jeśli chodzi o terraria szklane wystarczy zastosować sam dywanik łazienkowy.

Kuweta

Kolejnym istotną rzeczą jest kuweta, umożliwiająca naszemu zwierzakowi zachowanie czystości w legowisku. Sugerujemy zakup dużej narożnej kuwety, do której jeż będzie mógł swobodnie wejść i załatwić potrzebę. Jeśli chodzi o wypełniacz (pochłaniacz) do kuwety to nie ma ustalonego przepisu i zależy od preferencji naszego zwierzaka. Sugerujemy zastosować różne rodzaje wypełniaczy i sprawdzać co odpowiada naszemu pupilowi.

Możliwe pochłaniacze do kuwety:

  • Pelet
  • Piasek do kąpieli dla gryzoni
  • Trociny

 

Zarówno kuwety jak i wypełnienie do nich można znaleźć i zakupić tutaj:
AnimalArt – sklep dla jeża pigmejskiego (kategoria Ubikacja)

 

  

Trociny możemy spróbować zastosować jedynie w przypadku, gdy pozostałe opcje nie odpowiadają naszemu jeżykowi. W żadnym wypadku nie należy stosować trocin jako podkład na całe terrarium.

Domek

Najlepiej jeśli domek nie będzie posiadał małych okien / dziur, w które jeż może się wcisnąć i zaklinować.

Mały kocyk (ściereczka) – umieść go w domku a jeż już będzie wiedział jak go wykorzystać. Kocyk nie może być za duży i powinien wypełniać całą przestrzeń w domku.

Zarówno domki jak i legowiska można znaleźć i zakupić tutaj:
AnimalArt – sklep dla jeża pigmejskiego (kategoria Domki)

Akcesoria do karmienia

Dla jednego jeża wystarczą nam dwie ceramiczne miseczki, jedna na wodę a druga na pożywienie. W miarę możliwości miseczki powinny być ciężkie, aby jeż ich nie przewrócił.

Miski i karmy można znaleźć i zakupić tutaj:
AnimalArt – sklep dla jeża pigmejskiego (kategoria Miski/Odżywianie)

Elementy grzewcze

Jeśli w pomieszczeniu gdzie stoi terrarium nie możemy zapewnić stałych warunków środowiskowych odpowiednich dla jeży, powinniśmy również zamontować elementy grzewcze:

  • Oprawka na żarówkę, przewód i żarówka grzewcza
  • Mata grzewcza
  • Termostat – jest to urządzenia, które odpowiada za utrzymanie odpowiedniej temperatury w terrarium. Do termostatu podłączamy wtyczkę od żarówki / maty grzewczej, następnie czujnik temperatury (na kablu wychodzącym z termostatu) umieszczamy w terrarium. Za pomocą pokrętła lub przycisków ustawiamy temperaturę, którą chcemy uzyskać.

Montując elementy grzewcze (mata lub żarówka) musimy pamiętać, aby zamontować je w taki sposób, aby pozostawały poza dostępem jeża.

Jeśli chcemy, aby nasze terrarium wyglądało ekstrawagancko możemy zamontować oświetlenie LED. Musimy pamiętać jednak o tym, aby to oświetlenie było delikatne (jeże nie lubą przebywać w mocno naświetlonych miejscach) oraz musimy pamiętać o wyłączaniu oświetlenia na noc.